Zes jaar geleden werd Jasper Kool (31) uitgelachen om zijn idee: een sociale én winstgevende tostiketen. Maar Happy Tosti bleek een gouden greep. Inmiddels zijn hij en compagnon Wibe Smulders (30) een serieuze speler op de markt voor werknemers met een arbeidsbeperking. “Ondanks corona gaan we flink groeien.”
Tekst: Iris Kranenburg
Foto’s: Pim Ras
Happy Tosti voor werknemers met een arbeidsbeperking
.jpg)
Radi Rahouani (20) werkt al twee jaar als tostibakker bij Happy Tosti. “Ik ben hier erg blij mee en trots op, want iedere dag maak ik mensen gelukkig met mijn tosti’s. Ook sta ik vaak in de bediening, want van verschillende taken uitvoeren leer ik meer.” Deze periode is natuurlijk anders dan normaal: Rahouani maakt nu takeawaytosti’s en koffie to go’s voor passanten.
Hij krijgt dankzij deze baan de kans om zijn leven op te bouwen, iets wat door zijn afstand tot de arbeidsmarkt niet mogelijk leek. “Happy Tosti is niet alleen een restaurant. Voor mij is het een hecht team waarin we allemaal goed met elkaar omgaan. Mijn droom is om later een eigen restaurant te beginnen.”
Autisme en borderline
Bij alle Happy Tosti-vestigingen (Den Haag, Delft, Leiden, Breda, Deventer, Amsterdam en Hoofddorp) heeft ruim de helft van de medewerkers een arbeidsbeperking, zoals autisme of borderline. Mede-eigenaar Jasper Kool: “Maar we werken ook met mensen die een verslaving hebben gehad, een taal- of leesachterstand hebben of in de schulden zitten.”
Kool opende in 2015 in Den Haag de eerste vestiging van Happy Tosti (met Sam Holtus, die in 2018 uitstapte). Het ontbrak in Nederland aan sociale visie, vond hij. “Er zijn 1,7 miljoen mensen die geen baan krijgen omdat ze ‘iets’ hebben. Zij zijn afhankelijk van een overheidsuitkering die door ons belastinggeld wordt betaald. Zonde! Want een deel van hen kan met de juiste begeleiding prima werken.” Kool wilde een bedrijf dat én mensenlevens verbetert én winstgevend zou zijn, zonder afhankelijk te zijn van zorgsubsidies.
Uitgelachen
Kool: “Mensen lachten me uit toen ik vertelde over Happy Tosti. Ze zeiden: ‘Ga je écht werken met mensen die niet goed zijn?’ Kansloos!” Maar niks bleek minder waar: al snel was een fulltime manager nodig. Dat werd Wibe Smulders, oud-klasgenoot van Hotelschool The Hague. Smulders vertelt: “Het eerste jaar was het rammen, we zaten iedere dag vol. Ik kwam erachter dat er in Nederland bijna niks gebeurt om deze groep mensen aan het werk te helpen. Alsof mensen met een beperking niks kunnen. Velen gaan van traject naar traject, maar krijgen uiteindelijk geen betaalde baan. Schrijnend. Ik werd daardoor gegrepen. Toen ik zag hoeveel impact wij hadden, dacht ik: dit trucje kunnen we vaker doen.”
Winst maken
_2.jpg)
Smulders werd mede-eigenaar en met Kool ontdekte hij de wereld van sociaal ondernemerschap. En die gaat nu verder dan Happy Tosti. Ze runnen ook een bakkerij, cateringbedrijf, bistro en sociaal detacheringsbureau. Van de 250 werknemers heeft ruim de helft een beperking. Er is zelfs een wachtlijst van potentiële werknemers.
Maar vergis je niet: het ‘aaibaarheidsgehalte’, zoals Kool het noemt, mag dan wel hoog zijn, service en kwaliteit staan voorop en er moet gewoon winst worden gemaakt. Kool: “Alle winst investeren we in onze bedrijven en trainingen voor medewerkers. Wij zijn geen zorgbedrijf en niet afhankelijk van zorgsubsidies. Wij maken alleen gebruik van loonkostensubsidie. Als iemands productiviteit 50% is, betalen wij de ene helft van het salaris en de overheid de andere.” Omdat een werknemer gedeeltelijk loon ontvangt, hoeft de overheid minder uitkering te betalen, legt Kool uit. “En door een betaalde baan ligt het voor de hand dat iemand zich ontwikkelt, meer gaat werken en een baan vindt bij een regulier bedrijf. Zo ontstaat hier weer plek voor nieuwe medewerkers. Wij hebben de overheid miljoenen euro’s uitgespaard.”
Draaikolk van regels
Smulders vult aan: “Maar het is geen makkelijke manier van ondernemen. We zitten in een draaikolk van regels, wetten, gesprekken, vergoedingen en contact - personen. Om gek van te worden.” En natuurlijk krijgen de twee dagelijks te maken met werknemers met problematische achtergronden. “Dan helpt corona niet mee. Een groot deel van onze medewerkers zit nu thuis, terwijl er juist behoefte is aan dagritme. We houden veel contact, maar van persoonlijk leed moet je ook afstand kunnen nemen”, aldus Smulders. Jobcoaches Om alles in goede banen te leiden werken er in iedere vestiging ook mensen zonder arbeidsbeperking, een jobcoach en een bedrijfsleider.
Bedrijfsleider
Lyanda Fraenk (49) is bedrijfsleider bij Happy Tosti in Den Haag. “Jarenlang werkte ik op internaten voor moeilijk opvoedbare meisjes. Per toeval belandde ik daarna in de horeca, maar ik miste een échte bijdrage aan de maatschappij. Totdat ik bij Happy Tosti terecht kwam. Hier komt mijn liefde voor de horeca samen met mijn drive om te laten zien dat iedereen mee kan draaien in de maatschappij.”
En dat maakt sociaal ondernemerschap zo mooi, vinden Kool en Smulders. “We hebben een jongen in dienst met een ernstige vorm van autisme. Dankzij allerlei trucjes is hij nu onze beste koffiezetter, kan hij bestellingen opnemen én helpt hij andere collega’s met autisme. Inmiddels heeft hij een vast contract en komen zijn ouders vaak langs om te genieten van hun zoon.”
Toekomst
En de toekomst? Kool: “Binnen tien jaar willen we 25 Happy Tosti-locaties. Als we in 2030 met al onze bedrijven 2.500 banen voor mensen met een beperking hebben, zou dat prachtig zijn.” Corona vertraagt dat doel een beetje. “Gelukkig komen we met de overheidssteun en meedenkende verhuurders een heel eind en hebben we niemand hoeven ontslaan. We staan in de startblokken om weer te knallen.
Jasper Kool
2009 - 2013: Hotelschool The Hague
2015: Opening Happy Tosti in Den Haag (nu zeven locaties, waarvan twee franchise) 2019: Mede-eigenaar Lekker Brood
2019: Oprichting sociaal detacheringsbureau Social Capital (met Heineken en Milieuwerk)
2020: Opening bistro/bakkerij De Broodbrouwers in Den Haag
2020: Mede-eigenaar cateringbedrijf Juni Lekkernijen
Wibe Smulders:
2009 - 2013: Hotelschool The Hague
2013 - 2014: Trainee Starwood Hotels & Resorts
2014 - 2016: Duty manager Sheraton Stockholm Hotel
2016 – 2017: Manager Happy Tosti (Den Haag)
2017 – heden: Mede-eigenaar Happy Tosti, Lekker Brood, Social Capital, De Broodbrouwers en Juni Lekkernijen
.jpg)