Leidinggeven aan jongeren; een uitdaging

Leidinggeven aan jongeren; een uitdaging

De zomer staat voor de deur en de terrassen zitten straks weer vol. Veel horecaondernemers zetten jongeren in voor de bediening. Maar hoe geeft u leiding aan een generatie die zo anders denkt en doet dan u?

Tekst Lisette de Jong                 

Thomas (16) zei tijdens zijn sollicitatiegesprek dat hij alleen op woensdag kon werken, maar vergat dit in het online personeelsrooster te zetten. Toen zijn leidinggevende hem per ongeluk voor de verkeerde dag inroosterde, kon hij ruilen met een collega. Maar dat deed Thomas niet. Hij nam ontslag en kwam, ondanks zijn maand opzegtermijn, niet meer opdagen.

Gapende kloof 
Het verhaal van Thomas illustreert de kloof tussen jong en oud en is de schrik voor veel horecaondernemers. Zelf grootgebracht met waarden en normen als respect, loyaliteit en hard werken is het voor velen van hen lastig zich te verplaatsen in de eigenzinnige jeugd van tegenwoordig. Toch hebben we die jonge generatie hard nodig om de personeelstekorten in de sector op te vangen. De vraag naar horecamedewerkers stijgt van 368.000 in 2012 naar 540.000 in 2025 - maar liefst 100.000 meer dan in 2017, zo blijkt uit onderzoek van KHN. Het tekort loopt naar verwachting op tot ruim 60.000 mensen in de bediening. Volgens Bernadet Naber, woordvoerder bij KHN, zijn jongeren bij uitstek geschikt om dit gat te dichten: “In de horeca leren ze omgaan met mensen en ontwikkelen ze een uitstekende focus op service; ervaringen die ze meenemen in de rest van hun carrière.”

Duizend-en-een dingen 
De jongeren van nu zijn zelfbewuster dan ooit, zegt jongerenspecialist en eigenaar van Young Inspiration Marjolein de Jong. “Ze krijgen veel mogelijkheden om zichzelf te ontwikkelen en hebben thuis al jong geleerd om hun mening te geven. En ze doen duizend-en-een dingen tegelijk.” Dat maakt ze ambitieus en gedreven, in opleiding, vrije tijd en werk. “Ze zoeken de krenten uit de pap”, illustreert De Jong. “Ze werken dan ook alleen in een restaurant of café dat hen aanspreekt, bijvoorbeeld vanwege de gasten die er komen - bij wie ze graag horen, omdat het concept goed bekendstaat bij hun vrienden, of omdat het biologische producten op de menukaart heeft. Voor minder doen ze het niet.”
Ook Aletta Smits, waarnemend lector Human Experience & Media Design en auteur van het boek Puberbrein kan de kloof tussen jong en oud verklaren: “Het leven van 16- tot 18-jarigen anno 2019 is ingewikkelder dan dat van de generaties ervoor. Er is meer afleiding, en het puberbrein is er niet op ingericht om daarmee om te gaan. Dat maakt het voor jongeren lastig om langetermijnverplichtingen aan te gaan.”

Goed in multitasken 
Een situatie die ze herkennen bij grandcafé De Lindenhof in Soest. “Medewerkers beginnen bij ons traditiegetrouw in de spoelkeuken en groeien door naar een baan in de bediening”, vertelt eigenaar Sander van Veenendaal. “Maar het werk in de spoelkeuken moesten we een stuk aantrekkelijker maken, anders werd het verloop te groot. Medewerkers mogen nu op tijd naar huis, of het werk klaar is of niet.” En waar bedieningsmedewerkers vroeger met gemak 2 of 3 avonden in de week vrij konden maken, werkt nu 9 op de 10 maar een avond in de week. “Scholieren nemen soms zelfs een paar maanden vrij om zich voor te bereiden op hun eindexamen”, aldus de ondernemer.
Het duurt daardoor langer tot medewerkers ingewerkt zijn en ingezet kunnen worden bij speciale gelegenheden, bijvoorbeeld bierproeverijen. Dat vergt de nodige aanpassingen op de werkvloer, weet Jesse Westerveld, bedrijfsleider bij De Lindenhof: “Onze bedieningsmedewerkers lopen tegenwoordig kleinere wijken dan vroeger; op het terras hebben we er nu 4 in plaats van 3. En waar barman en bediening vroeger samen de drankjes regelden, zetten we nu een extra medewerker in om drank uit te serveren.”
De generatie van nu pikt dingen wel heel snel op, zegt Westerveld. “De handheld hoef je ze niet uit te leggen, ze weten als geen ander hoe ze gasten te woord moeten staan en ze zijn goed in multitasken.” Jongeren komen vaker dan vroeger in horecagelegenheden, met vrienden of met hun ouders. “Ze doen daar ideeën op die ze bij ons willen doorvoeren”, aldus Westerveld. En als ze het naar hun zin hebben op hun werkplek, maken ze er reclame voor in hun omgeving.

Extra verantwoordelijkheden 
Wat ook opvalt, is dat jonge bedieningsmedewerkers snel willen doorgroeien. “We moeten ervoor zorgen dat ze zich niet vervelen en hen tegelijkertijd niet meer verantwoordelijkheid geven dan ze aankunnen”, benadrukt Van Veenendaal. Bij De Lindenhof meten ze daarom ongeveer eens in de 3 weken waar medewerkers staan in hun ontwikkeling. Van Veenendaal en Westerveld zorgen ervoor dat ze op drukke dagen zelf boventallig zijn, zodat er meer ruimte is om te managen. “Dan kunnen we jonge parttimers extra verantwoordelijkheden geven, maar staan we wel paraat om eventuele fouten - bijvoorbeeld bij het opnemen van een bestelling of het aanslaan van de rekening - te ondervangen”, zegt Van Veenendaal. “En we kunnen ze coachen in gastheerschap, zoals uit jezelf een wiebelende tafel verhelpen”, vult Westerveld aan. Jonge parttimers krijgen bij De Lindenhof ook taken die vroeger alleen voor vast personeel waren weggelegd, zoals het bestellen van producten en het bijhouden van social media. “Instagram, Snapchat en Twitter, daar zijn ze handiger in dan wij.”

Waardevolle inzichten 
Wie 16- tot 18-jarigen wil inzetten op zijn terras moet zich dus vooral opstellen als een flexibele peoplemanager. “Wacht niet, maar geef meteen feedback op wat wel en niet goed gaat en ga didactisch met ze om”, adviseert Westerveld. “Vraag wat ze van hun fouten hebben geleerd en hoe ze het een volgende keer anders zouden doen. En word vooral niet boos.” Leidinggeven aan de jeugd van tegenwoordig is uitdagend, erkent De Jong. “Je moet je zaak aan hen ‘verkopen’ en glashelder communiceren wat je van ze verwacht en wat je ze te bieden hebt”, illustreert ze. Persoonlijk contact op de werkvloer is belangrijk - even vragen hoe het gaat en belangstelling tonen maakt al verschil. Een mooi restaurantconcept en aantrekkelijke arbeidsvoorwaarden met fijne werktijden en voldoende vakantiedagen zijn voor deze groep minstens zo belangrijk als een goed salaris.
“Realiseer je dat jongeren van nu, hoe welbespraakt en zelfbewust ze ook zijn, veel dingen voor het eerst doen. Ze raken soms het overzicht kwijt, of ze nu terras lopen of een werkrooster invullen”, benadrukt Smits. “Maar heb je het geduld en de openheid van geest om hiermee om te gaan, dan levert samenwerken met de jongste generatie je veel waardevolle inzichten op.”

 

Artikel delen