Horeca na corona: wat zijn de verwachtingen?

Ondanks de nieuwe versoepelingen die 1 juli ingaan, voorspellen experts momenteel niet veel goeds: de faillissementen in de horeca beginnen pas net. Wat is de stand van zaken en wat zijn de verwachtingen? Lees hier een preview van het achtergrondverhaal, dat eind deze week in Entree Magazine staat.

Tekst: Iris Kranenburg

In de eerste vijf maanden van 2020 werden 147 horecabedrijven failliet verklaard. Dat zijn er veel, maar het aantal is niet schrikbarend. Ter vergelijking: in heel 2019 waren het er 200. Experts spreken echter van ‘een stilte voor de storm’. Jos Klerx, horecaspecialist bij Rabobank: “Het zijn op dit moment vooral ondernemers die zelf proberen te stoppen met hun bedrijf, zonder schulden. Dat is wat anders dan het aanvragen van een faillissement. Maar als schuldeisers, waaronder pandeigenaren, zich straks gaan melden, gaat het wél snel.” Daarnaast kost het een paar maanden om alle procedures rondom het aanvragen van een faillissement te doorlopen. Conclusie: de financiële strop van de lockdown-periode zien we nog niet heel duidelijk terug in de cijfers.

Schattingen

Schattingen worden al wel gegeven. Daarbij gaan experts er vanuit dat de 1,5 metereconomie tot minimaal halverwege 2021 duurt en dat we hoe dan ook in een zware recessie terecht komen. De versoepelingen die op 1 juli ingaan (o.a. geen maximaal aantal gasten meer, mits er aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan) veranderen niet veel aan de schattingen, omdat de blijvende 1,5 meter voor het grootste verlies zorgt. Onzekere factoren die ook meewegen: hoe lang en hoeveel financiële steun biedt de overheid? Welke versoepelingen zijn er nog mogelijk? Komt er een tweede golf besmettingen? En hoe ontwikkelen de koopkracht en het consumentenvertrouwen zich? 

Twee derde failliet

Dan de concrete voorspellingen. KHN-voorzitter Robèr Willemsen windt er geen doekjes om. Hij denkt dat een kwart tot een derde van de horecabedrijven het niet gaat redden als er niet snel meer financiële overheidssteun komt en/of als de maatregelen, o.a. rondom de 1,5 meter, niet sneller worden versoepeld. Ook Rabobank schetst een zeer zwart scenario: de bank verwacht dit jaar een omzetkrimp voor de hele horeca van maar liefst 41 procent. En wanneer is de horecaomzet weer zoals voor de coronacrisis? Klerx van Rabobank verwacht dat dit pas in 2023 het geval zal zijn.

Huidige situatie 

Willemsen schat dat van alle horeca in Nederland nu zo’n 50 tot 70 procent open is. De problemen zijn enorm, zegt hij. “Vanwege o.a. de 1,5 meterregel binnen blijft de omzet drastisch achter. Veel van de kleine traditionele buurtcafés zijn bovendien helemaal nog dicht omdat zij te weinig gasten kunnen ontvangen. Nachtclubs mogen sowieso voor 1 september niet open. Daar móet een plan voor komen, zodat zij al voor die tijd geleidelijk open kunnen. Maar er lijkt vanuit de overheid onvoldoende wil om de horecasector te laten overleven.”

Regionale verschillen

Ook de regio speelt een rol als we kijken naar de huidige stand van zaken. Klerx: “Hotels aan de kust en in natuurlijke gebieden zoals de Veluwe zitten alweer op het oude niveau. Daar is de bezettingsgraad nu 90 tot 95 procent vanwege de vele Nederlanders, Belgen en Duitsers die komen. Daar zijn de vooruitzichten goed.” In tegenstelling tot hotels die zich richten op de zakelijke markt en hotels in grote steden, nuanceert Klerx. “Die hebben op dit moment een bezettingsgraad van slechts 5 tot 20 procent. Voor sommige hotels heeft het niet eens zin om te openen. Dit heeft voor een groot deel te maken met het wegblijven van zakenreizigers en (internationale) toeristen.”

Toerisme

Dat het internationale, maar ook nationale toerisme inderdaad een enorme klap krijgt, berekende toerismebureau NBTC. Dat verwacht dat Nederland dit jaar zo’n 24,5 miljoen gasten misloopt. Klerx vervolgt: “Dit is ook de reden dat restaurants het in Amsterdam moeilijker hebben en gaan krijgen dan in steden die minder afhankelijk zijn van toerisme. Denk aan plekken zoals Groningen, Tilburg en Breda.” Verder hebben volgens Klerx de event- en cateringbranche en high traffic-locaties, zoals horeca op vliegvelden en treinstations, het extreem zwaar nu. Die krijgen, denkt hij, dit jaar ondanks de versoepelingen die op 1 juli ingingen te maken met respectievelijk 80 en 35 procent omzetverlies.
 

De toekomst

Tot slot: hoe ziet het horecalandschap er in de toekomst uit? Zowel Klerx als Willemsen verwachten dat het perspectief op de lange termijn goed is en dat de omzet weer wordt zoals die voor de crisis was. Sterker nog, de omzetgroei die afgelopen jaren in de branche plaatsvond, komt terug. Beide hebben het dan wel pas over 2022 of zelfs 2023. “Mensen zullen altijd gezelligheid opzoeken en behoefte hebben aan ontmoetingen in de horeca”, zeggen ze. Willemsen voegt daaraan toe: “De sector is veerkrachtig en herstelt uiteindelijk na elke crisis. Maar dan moet de overheid wel écht wat gaan doen.” Klerx: “Wat ook zeker is, is dat er overnames gaan plaatsvinden en dat we doorgaan met minder horeca. Dat komt door de golf faillissementen die eraan komt en doordat er minder nieuwe horeca opent. We zien niet voor niets nu al een terugloop in financiële aanvragen.”