De Bier Arend, de award die Proeflokaal Arendsnest toekent aan een brouwerij die een belangrijke bijdrage levert aan de Nederlandse biercultuur, gaat dit jaar naar brouwer Toon Van den Broek, van brouwerij en stekerij Vandenbroek. De award werd uitgereikt in Proeflokaal Arendsnest tijdens een Vandenbroek-proeverij. Ook Marc Janssen van de Grolsch Proefbrouwerij was aanwezig. Van der Arend gaf hem namens Beerconnaiseurs een ‘opsteker van verdienste’.
Tekst: Gerard Molenaar
21 jaar geleden opende Van der Arend aan de Amsterdamse Herengracht Proeflokaal Arendsnest. Toen al uniek door de volledige focus op Nederlandse bieren. Van der Arend opende later nog drie zaken in Amsterdam, maar Proeflokaal Arendsnest bleef de bakermat van Nederlandse bieren. Sinds zijn 50e verjaardag, twee jaar geleden, geeft Van der Arend namens Proeflokaal Arendsnest jaarlijks de Bier Arend, een zwaar koperen beeld, aan iemand die een speciale bijdrage heeft geleverd aan de Nederlandse biercultuur. De eerste Bier Arend ging naar SNAB, de brouwers die lang geleden de eerste Pale Ale met Amerikaanse hoppen brouwden. De tweede ging naar Oedipus, voor de verbinding die zij leggen tussen bier en cultuur. Op 12 december ontving brouwer en geuzesteker Toon van den Broek van Brouwerij Vandenbroek, de derde Bier Arend.
Unanieme keuze
Voor Peter van der Arend en zijn bedrijfsleiders was de keuze niet moeilijk. Vandenbroek neemt een unieke positie in, doordat dat de kleine Groningse brouwerij op zeer traditionele wijze lambiek maakt en vervolgens geuzes ‘steekt’, het woord dat de Belgische traditionele producenten gebruiken voor het mengen van verschillende jaargangen lambiek. Uit respect voor de Belgische geuzestekers, noemt Vandenbroek de bieren geen geuzes, maar de naam Watergeus is wel een hint. De Bier Arend werd uitgereikt tijdens een proeverij van lambieken en geuzes van Vandenbroek in Proeflokaal Arendsnest.
Opsteker van verdienste
Aan het begin van de proeverij speldde Van de Arend, in West-Nederland ambassadeur van de sociëteit Bierconnaiseurs, een zilveren Opsteker van Verdienste op bij Marc Janssen, verantwoordelijk voor de Grolsch Proefbrouwerij. Met zijn bieren won hij de laatste jaren meerdere awards bij internationale competities. Bert Kuperus, oprichter van Bierconnaiseurs gaf aan dat Janssen met zijn kennis veel betekent voor de vereniging en daarom lid van verdienste is geworden. Hij gaat onder andere masterclasses geven voor Bierconnaiseurs. Hij krijgt de opsteker niet alleen voor zijn bijdrage aan Bierconnaiseurs, maar ook voor zijn werk op de proefbrouwerij. De vereniging Bierconnaiseurs is ontstaan in Twente, maar heeft inmiddels meerdere (zelfstandige) afdelingen. Eens in de drie jaar publiceert Bierconnaiseurs Nederlands Favoriete Bierlijst, samengesteld door specialisten en kenners. Op 23 januari 2022 wordt weer een nieuwe lijst bekendgemaakt.
Groningse geuze
De proeverij bij Proeflokaal Arendsnest bood de gelegenheid om zeven Vandenbroek bieren te leren kennen. Toon Van den Broek gaf uitgebreide toelichting, aangevuld door zijn partner GerryAnn Ramkema, met wie hij de brouwerij aan huis runt.
Het traditionele brouwproces van de lambiek is complex en tijdrovend. Als het wort (de oplossing van suikers uit de mout) gereed is, doet de natuur de rest. In het koude seizoen (september tot mei) krijgen gisten en bacteriën die in en rond de brouwerij aanwezig zijn de kans om zich in het brouwsel te nestelen. Vervolgens gaat het bier op houten vaten voor een lang vergistingsproces door toedoen van wilde gisten en bacteriën.
Unieke kans
De gasten van Proeflokaal Arendsnest kregen de kans een lambiek van 1,5 jaar en een van 3 jaar oud te proeven en zo te beleven welke smaakontwikkeling plaatsvindt. Daarna kwam de Watergeus (in dit geval een zeer jonge versie) op tafel, de geuze van Vandenbroek, gevolgd door een blend van geuze en Vlaams Oud Bruin met tijmhoning. Daarna volgden enkele varianten met respectievelijk perzik en perzik en pruim. Het slotstuk was de unieke ‘kriek’ van Vandenbroek, de Fruity Watergeus Cherry & Cassis, met kersen en zwarte bessen. Voor liefhebbers was het een unieke kans om zoveel bieren van deze brouwerij te kunnen proeven, met uitleg van de brouwer.
Verhuizing
Voor liefhebbers van sours en dan in het bijzonder die van Vandenbroek, was er ook minder goed nieuws. De brouwerij gaat volgend jaar stoppen in Groningen en zet de activiteiten, voorlopig op zeer kleine schaal, voort in Galicië, in Noordwest Spanje. Dat maakte de proeverij nog unieker en zette ook de Bier Arend in een ander licht: een mooi en verdiend afscheid.
.jpg)