Het contrast kan niet groter; via de brouwzaal met enorme ketels, lopen we naar een compleet ingerichte microbrouwerij met twee werkplekken. Alles is er, zelfs een afvullijn. Nee, geen testbrouwerij, maar deels ook een productiebrouwerij. Hier zijn al veel bieren ontwikkeld die via geselecteerde Grolsch-horeca werden getest. Sommigen werden na gebleken succes opgeschaald en zijn nu vast onderdeel van het Grolsch portfolio. Het bekendste voorbeeld is de bij de World Beer Challenge met goud bekroonde Grolsch Weizen, maar als we naar media-aandacht kijken is het recent ontwikkelde bier voor het bekende magazine LINDA ook een succes.
Tekst loopt door onder foto.
Fred Teeven, voorzitter Nederlandse Brouwers spreekt met Marc Janssen tijdens het Nederlands Bierproeffestival.
Marc Janssen, bekend van de socials en (sinds kort) zijn eigen podcast, oogt als een craftbrouwer, hoewel hij nadrukkelijk onderdeel is van wat door sommigen met afgrijzen big beer wordt genoemd. Hij maalt er niet om. “Ik krijg hier heel veel vrijheid. Sinds een jaar zijn we hier het innovatiecentrum voor Asahi in Europa, dus ik brouw hier ook voor Peroni, Pilsener Urquell, Kozel en Poolse brouwerijen.”
Dat hij met plezier brouwt, is te zien voor iedereen die hem volgt op Facebook op of Instagram, waar hij opereert onder het account grolschproefbrouwerij.
Leven lang Grolsch
In 1978 kwam Marc als 4-jarige voor het eerst bij Grolsch, aan de hand van zijn opa, die er warehousemanager was. Het was het begin van een leven lang Grolsch. “In 1972 kwam mijn vader er in dienst en ook mijn ooms werkten er. We woonden bij de brouwerij en mijn basisschool stond ernaast. Eind jaren ’80 ging ik er vakantiewerk doen, onder andere rubbertjes van de beugelflessen vervangen. In 1995 ben ik in vaste dienst gekomen.”
Dat eerste werk was vooral het schoonmaken van de lagertanks, maar dat was de opmaat naar iets veel mooiers: een stage bij zijn eigen vader in het brouwhuis. Hij heeft later nog met zijn vader in de proefbrouwerij kunnen samenwerken, tot diens pensioen in 2009. “Dat is echt een bijzonder mooie herinnering nu hij er niet meer is. Vier mooie jaren samen brouwen.”
Tekst loopt door onder foto.
De liefde voor speciaalbier begon voor Marc Janssen met de jubileumbieren in het kader van 100 jaar beugelfles.
Speciaalbier in beugels
Terug naar de jaren ’90. Als Marc een paar jaar in dienst is wordt het 100-jarig jubileum van de Grolsch beugelfles gevierd met het uitbrengen van zes speciaalbieren, iedere twee maanden een nieuw speciaalbier. “Sinds die tijd heb ik veel met speciaalbier.” Dat woord speciaalbier is inmiddels omstreden bij bierliefhebbers, maar in de jaren ’90, toen pils nog flink domineerde, was iedere andere bierstijl speciaal. De serie jubileumbieren werd ook een groot succes. En Grolsch zat sindsdien niet stil als het gaat om het ontwikkelen van andere bieren dan pils: zomergoud, wintervorst, lentebok. Maar het beste moest nog komen: een proefbrouwerij voor nieuwe bieren.
Vuurwerkramp
In 2000 had Enschede een groot drama te verwerken. De explosie bij SE Fireworks verwoestte een groot deel van de wijk Roombeek en beschadigde ook de brouwerij, die een half jaar stil lag. Twee jaar daarvoor was al besloten de Grolsch brouwerijen in Groenlo en Enschede samen te voegen in een nieuwe brouwerij in Enschede-Boekelo. In 2002 werd de eerste steen gelegd en in 2004 ging de nieuwe brouwerij open. De oorspronkelijke Grolsch brouwerij in Groenlo en de in 1922 overgenomen Enschedese Bierbrouwerij, werden gesloopt.
Tekst loopt door onder foto.
De Grolsch Proefbrouwerij is het domein van Marc Janssen.
Proefbrouwerij
In 2005 is het dan zover. In de nieuwe brouwerij wordt de proefbrouwerij geopend. Groot genoeg om ook productiebrouwerij te zijn. Er gebeuren mooie dingen. Zo wordt met hulp van een Duitse brouwer een weizen ontwikkeld die hoge ogen scoort en die vorig jaar uiteindelijk met goud werd bekroond bij de World Beer Awards. Er volgen allerlei andere bieren waarvan een aantal wordt opgeschaald: blond, dubbel, tripel, dunkelweizen.
Na de overname door Asahi komt er een vacature voor meesterbrouwer bij de proefbrouwerij. Op dat moment geeft Marc intern trainingen en coacht hij operators en denkt hij na over zijn toekomst. Hij ambieert de vrijgekomen functie, hoewel hij er wel voorwaarden aan verbindt. Kort daarna is hij de nieuwe meesterbrouwer van de proefbrouwerij en zijn eerste daad als meesterbouwer is het brouwen van een weizen-ipa. Inmiddels is hij een bekend gezicht in de Nederlandse bierwereld.
Enthousiasme
Zittend aan de grote tafel in de proefbrouwerij praten we over zijn rol als craftbrouwer bij een brouwerij die deel uitmaakt van een groot concern. Marc blijkt er vooral veel vrijheid te hebben en laat – als het even kan – zijn creativiteit de vrije loop. “Ik ben geen chemicus, maar een gevoelsmens. Mijn collega is chemicus en ik leer iedere dag bij. Ik heb geleerd alles tot in detail te noteren tijdens het brouwproces, zodat herhaling van een recept geen probleem is. Het is een combinatie van gevoel en technologie. Dat herhalen is trouwens erg belangrijk. Voordat we een bier op de markt brengen hebben we het hier meerdere keren gebrouwen, net zo lang tot ik het goed genoeg vindt om op de markt te brengen.”
Tekst loopt door onder foto.
De Grolsch Proefbrouwerij.
Wat opvalt is het enorme enthousiasme van de meesterbrouwer, die over enkele mooie projecten vertelt. Allereerst een craft pilsener waaraan hij werkt en waarvan aan het einde een glas op tafel komt, rechtstreeks uit de tank. “Nog een paar weken tot het afvullen. We brouwen het met gerstemout en veel viennamout. Bij een stevige basis hoort ook stevige hopgift en dat is voor deze pilsener onder meer Spalter en Hallertauer. De lagergist komt van VLB, de Berlijnse brouwopleiding.”
Het craftpils – de eerste indruk is goed - is ongefilterd en heeft een IBU van 25.
Tekst loopt door onder foto.
Wheat Ale voor het afscheid van Wout Brama.
Wheat Ale voor Twentesupporters
Dan is er nog een mooi project voor stadgenoot FC Twente. “Voor Twente maken we een American Wheat Ale met 50% tarwemout en een beetje Vienna, Amarillo en Saaz hop en West Coast gist. Het eerste brouwsel vond ik niet goed genoeg. Daarom hebben we een tweede brouwsel gemaakt dat iets volmondiger was door meer restsuikers. Geen succes, dus zijn we teruggegaan naar het eerste brouwsel, maar dan met meer aromahop. Op 8 september wordt het gepresenteerd.”
Linda
Een opvallend project met veel media-aandacht, mede door de aanwezigheid Eloise van Oranje bij de introductie, was het jubileumbier voor Linda. De hele redactie, behalve Linda zelf, kwam proeven, maar de brouwer stuurde flink, toen er een keuze moest worden gemaakt uit drie opties. Het werd een Brut Blond.
Ondersteboven
En dan is er nog het innovatiewerk voor andere brouwerijen binnen de Asahi-groep én het eigen craftmerk Ondersteboven, ontwikkeld voor Grolsch-horeca. De IPA Hangende Harry was het eerste bier onder deze vlag en wordt, getuige de check-ins op Untappd, gewaardeerd. Op dit moment is een een tweede bier onder deze merknaam in voorbereiding.
Janssen is zichtbaar in z’n element in ‘zijn’ proefbrouwerij. Het mooist vind hij het om de mensen van marketing een bier te laten proeven en ze te verrassen. Als een bier uit onze brouwerij het goed doet, kunnen we het opschalen in de grote brouwerij. Dat is inmiddels al verschillende keren gebeurd. Dat is mooi, maar het is geen doel op zich.”
Tekst: Gerard Molenaar
.jpg)