Meer dan de helft van de koffies die Nederlanders in de horeca bestellen, is een koffie met melk. Het kiezen van de juiste melk kan een wereld van verschil maken voor de smaak en presentatie van je koffiespecialiteiten. Of je nu op zoek bent naar de perfecte melk voor latte art of een plantaardig alternatief wilt aanbieden, dit artikel biedt waardevolle inzichten. Samen met top-barista’s Merijn Gijsbers en Rob Clarijs zet Entree de populairste melkalternatieven op een rij.
Tekst Femke Wolthers i.s.m. Merijn Gijsbers en Rob Clarijs
Koemelk is een klassieker in de horeca, verkrijgbaar in houdbare en verse varianten. Door het hoge vetpercentage biedt het een romige smaak en een perfecte schuimstructuur voor latte art. Houdbare melk schuimt doorgaans gemakkelijker op en zorgt voor een glanzend cappuccino-oppervlak. De smaak wordt beïnvloed door het dieet van de koe, het ras en de melkverwerking.
Voordelen: Ideaal voor latte art, romig en consistent.
Nadelen: Minder geschikt voor klanten met lactose-intolerantie of een vegan dieet.
Opschuimmelk is speciaal ontwikkeld voor gebruik in koffie en verkrijgbaar in dierlijke (koemelk) en plantaardige varianten. Dankzij de balans tussen vetten en eiwitten schuimt het uitstekend op. Het resultaat? Een consistent schuim met een mooie glans.
Voordelen: Perfect voor latte art, eenvoudiger op te schuimen dan gewone melk.
Nadelen: De smaak kan iets afwijken door het bewerkingsproces.
Sojamelk is een van de meest neutrale plantaardige alternatieven en combineert goed met koffie dankzij de notige smaak. Het bevat minder suikers dan andere plantaardige opties zoals havermelk en biedt een hoog eiwitgehalte, wat ideaal is voor het opschuimen.
Voordelen: Schuimt goed, geschikt voor latte art, voedzaam.
Nadelen: Soms een lichte nasmaak afhankelijk van het merk.
Havermelk is een favoriet onder liefhebbers van plantaardige melk. Het is eenvoudig op te schuimen en heeft een smaak die lijkt op koemelk. Dankzij de vezels is havermelk bovendien licht verteerbaar en gaat het een opgeblazen gevoel tegen.
Voordelen: Goed schuim, perfect voor latte art, licht verteerbaar.
Nadelen: Relatief hoog in koolhydraten.
Amandelmelk is laag in calorieën en koolhydraten, vooral in de ongezoete varianten. Het bevat echter weinig vetten en eiwitten, wat opschuimen lastig maakt. Door voorzichtig te werken met temperatuur en luchttoevoer kun je toch een goed schuim creëren.
Voordelen: Licht en caloriearm, geschikt voor klanten met een koolhydraatarm dieet.
Nadelen: Moeilijk op te schuimen, vooral ongezoete varianten.
Met een romige textuur en een kenmerkende zoete kokossmaak is kokosmelk een favoriet voor speciale koffies. Door de hoge vetinhoud geeft het een rijke smaak, maar de meeste standaardvarianten bevatten te weinig eiwitten om op te schuimen.
Voordelen: Romig, zoet van nature, vitaminerijk.
Nadelen: Minder geschikt voor opschuimen tenzij specifiek ontwikkeld voor koffie.
Tip 1: Zorg voor 'micro-foam'
Hoe kleiner de belletjes in het schuim, des te romiger smaakt de cappuccino. Met een goed 'micro-foam' schenk je ook goede latte art. Hoe krijg je micro-foam? Door de kan continu op en neer te bewegen krijg je grove bellen. Zorg bij het opschuimen dat je eerst de melk 'stretcht' (lucht in blazen met een zacht sissend geluid) tot 37 °C. De melk moet hierbij goed rondkolken in het kannetje. Houd vanaf 37 °C de stoompijp onder het oppervlak, maar zorg wel dat de melk rond blijft kolken tot de gewenste eindtemperatuur. Als je het opschuimproces goed beheerst kun je de kan nagenoeg stil houden en krijg je de 'micro-foam' die een cappuccino een zijdezacht mondgevoel geeft.
Tip 2: Schuim nooit twee keer op
Schuim melk (zowel dierlijk of plantaardig) niet een tweede keer op. De structuur van de eiwitten is al veranderd. Dit heeft invloed op de kwaliteit van het schuim, de smaak en de textuur.
Tip 3: Zorg voor minstens één plantaardig alternatief
Zet met het oog op duurzaamheid, gezondheid, allergieën en intoleranties minimaal één plantaardig alternatief op de kaart. De kostprijs is weliswaar hoger, maar de winstmarge ook.
Tip 4: Werk met seizoensmelken
Het kan helpen om met een ‘seizoensmelk’ te werken om vernieuwing op het koffiemenu te brengen.
Tip 5: Gebruik meerdere maten kannen
Werk om spillage te voorkomen met meerdere maten kannen zodat je direct de juiste hoeveelheid opschuimt.