1 januari 2024 wetswijziging plastic: wat zijn de gevolgen voor de horeca?

Plastic in de ban - Header

1 januari 2024 wetswijziging plastic: wat zijn de gevolgen voor de horeca?

Op 1 januari 2024 volgt weer een wijziging in de wetgeving rond eenmalig plastic. Die zal opnieuw aanzienlijke gevolgen hebben voor de horeca, want hotels, cafés en restaurants mogen geen eenmalige bekers of bakjes met plastic meer aanbieden voor eten en drinken ter plaatse. “Natuurlijk, de enorme plastic afvalberg moet verminderen, maar op deze manier verschuif je het probleem alleen maar.”

Wil je tips hebben hoe je als horecaprofessional moet omgaan met deze wetgeving? Download dan de gratis gids hierover, gemaakt door de redacties van Entree Magazine en VerpakkingsManagement.

Tekst: Kristi Houtkamp en Gerard Molenaar
Foto's: o.a. Pim Ras

Dagelijks gooien we in Nederland negentien miljoen plastic bekers en bakjes weg, na eenmalig gebruik. Een deel daarvan komt als zwerfafval in het milieu terecht. Om die plastic afvalberg te verminderen is er de wet op de single use plastics (SUP), die nu al verplicht dat er een SUP-toeslag wordt gevraagd voor on the go eten en drinken. Voor eten en drinken ter plaatse gaan wegwerpbekers en bijvoorbeeld koffiemelkcupjes vanaf 1 januari 2024 in de ban. Deze aanscherping heeft tot doel: 40% minder eenmalig plastic in 2026.

‘Het kannetje koffiemelk weer op tafel? Dat is in strijd met de warenwet'

Herbruikbaar servies

Voor een groot deel van de horeca – afhaalrestaurants, fastfoodrestaurants, bedrijfscatering, pizzazaken en snackbars - heeft dat grote impact. Je moet immers voor 1 januari 2024 overstappen op herbruikbaar servies. De Nederlandse Vereniging van Maaltijdbezorgers, waar onder meer restaurantketen De Beren bij is aangesloten, wil bijdragen aan het verminderen van de plastic afvalberg en het zwerfafval.

“Als horecaketen willen we het voortouw hierin nemen en dat ook uitstralen. We zoeken samen naar de beste oplossing voor dit probleem, maar makkelijk is het niet”, zegt Vinnie Seip, senior inkoper bij De Beren. “Neem de koffiemelkcupjes. Leveranciers hebben nog altijd geen goed alternatief. Dan maar weer het kannetje koffiemelk op tafel zetten is in strijd met de Warenwet.” En daar raken we volgens Seip de kern van het hele probleem: zodra je meebeweegt met de ene regelgeving, bots je onmiddellijk tegen een andere.

*De tekst gaat verder onder de foto

De Beren - Plastic in de ban-1
De Beren, Rotterdam

Op tijd anticiperen

De ban op plastic raakt veel ondernemers. Peter Hoekstra, directeur van SSP Nederland, met onder meer 29 Starbucks-vestigingen actief op high traffic-locaties: “Samen met onze franchisepartners zijn wij op tijd op zoek gegaan naar alternatieve verpakkingen. In onze concepten hebben we de keuze tussen eat/drink in en eat/drink out.

We serveren nu porselein voor koffie en pastry die binnen wordt geconsumeerd. En verder is ons beleid zoveel mogelijk inzetten op re-usable cups en deze actief aanbieden”, zegt Hoekstra. Het is natuurlijk een goede zaak om het gebruik van plastic te verminderen, voegt hij toe. “De wisselwerking tussen bedrijven en de overheid had echter wel iets beter mogen zijn.”

*De tekst gaat verder onder het grijze kader

Plastictoeslag ja/nee

De Tweede Kamer wil af van de plastictoeslag die gasten sinds 1 juli dit jaar moeten betalen voor koffie to go in een wegwerpbeker en de plastic bakjes voor bezorgmaaltijden. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) vindt handhaving onuitvoerbaar. Het demissionaire kabinet wil De Beren, Rotterdam. vooralsnog vasthouden aan de toeslag op plastic.

Sausbakjes grootste uitdaging

Ook bij De Beren is op tijd geanticipeerd. Seip: “Twee jaar geleden zijn we voor onze maaltijden al overgestapt van een foambox op een kartonnen verpakking met een vetvrij snackvel als inleg."

"De gast kan deze verpakking openklappen als een bord en na het consumeren kan het snackvel bij het restafval en het karton bij het papier/kartonafval. Natuurlijk is deze verpakking een factor vijf duurder, maar wij calculeren altijd al inclusief de verpakking.” De grootste uitdaging zijn de sausbakjes, zegt hij. “Er is geen alternatief; alles lekt door. Dus faseren we langzaam uit; we hebben nog een aardige voorraad plastic bakjes.”

*De tekst gaat verder onder de foto

Plastic in de ban 5
Het vetvrije snackvel kanna consumptie van demaaltijd bij het restafval

De Beren is samen met Kwalitaria lid van de organisatie Together for Sustainable Packaging. Die organisatie zet zich in om mensen, bedrijven, milieuorganisatie en de industrie te laten bewegen om het beste te bereiken. “We willen allemaal de wereld redden, maar we zijn afhankelijk van elkaar. Er zijn veel mogelijkheden, maar er zijn meer onmogelijkheden”, aldus Seip.

Duitsland veel verder

Nederland loopt achter met het aanbod aan alternatieve verpakkingen, meent Seip. “In Duitsland is alles al plasticvrij en dat zonder subsidie van de Duitse overheid. Producenten zijn daar al vroeg serieus mee aan de slag gegaan. In Nederland is de wil er wel, maar de ontwikkelingen gaan (te) langzaam en er zijn geen deadlines. Producenten handelen reactief in plaats van proactief."

"Er is bijvoorbeeld nog geen verpakking die én de warmte én de knapperigheid én de smaak van een bezorgmaaltijd garandeert binnen de gemiddelde bezorgtijd van vijftien minuten. Een kunststof coating waarborgt dat allemaal. En met de huidige alternatieven verschuiven we het probleem alleen maar. Kartonnen verpakkingen voor maaltijden bijvoorbeeld, belanden niet op de plastic afvalberg, maar wel in het restafval, met als gevolg een grotere restafvalstroom. Wat dan weer vraagt om nieuwe regelgeving. Dus: eigenlijk staan we pas aan het begin van de verduurzaming.”

*De tekst gaat verder onder de foto's

Plastic in de ban 4 Plastic in de ban 1

Extra heffing

Vanaf 1 juli 2023 moest de gast al extra betalen voor het gebruik van wegwerpbekers, borden, bakjes en andere maaltijdverpakkingen. Die extra kosten kwamen boven op de prijs voor bijvoorbeeld een koffie of een maaltijd. Horecaondernemers mochten de hoogte van de meerprijs zelf bepalen omdat zij deze opbrengsten zelf weer kunnen investeren in herbruikbare alternatieven.

Peter Hoekstra van SSP Nederland: “Sinds 1 juli voeren we een heffing in voor wegwerpproducten die plastic bevatten: voor wegwerpbekers is dat tien cent en voor wegwerpverpakkingen voor voedingswaren die een bepaald type plastic bevatten is dat vijf cent. We willen meewerken aan het minimaliseren van de plasticafvalberg en een circulaire economie bevorderen. We belonen gasten die hun bestelling plaatsen met een herbruikbare beker (van elk merk) met een korting van dertig cent."

Vinnie Seip van De Beren: “Wij hebben onze prijzen kunnen handhaven omdat wij altijd al calculeren inclusief de verpakking. Een extra heffing voor de verpakking is voor onze gasten dus niet nodig.”

Artikel delen