Van afwijzing tot icoon: Peter van der Arend over Proeflokaal Arendsnest

Op 12 juli werd het jubileum van Proeflokaal Arendsnest groots gevierd. Niet in het proeflokaal aan de Herengracht, maar in Amsterdam-Noord in ’t Zonnehuis. Er waren 29 bijzondere bieren te proeven van 12 Nederlandse brouwerijen, met bijzonderheden als Zundert Trappist van het vat, de nieuwe brouwerij Timothy, maar ook het jubilerende Gulpener en geliefde buitenbeentjes als De Kromme Haring en Tommie Sjef, en een pionier als Menno Olivier, oprichter van De Molen.

Gerenommeerde brouwerijen als Kees, Walhalla, Frontaal, Two Chefs Brewing, Kaapse Brouwers en natuurlijk Poesiat & Kater maakten het feest, inclusief livemuziek en optreden van Milo Berlijn, compleet.

Overal afgewezen

De veroorzaker van dit alles is Peter van der Arend, die in de Nederlandse bierwereld, maar ook over de grens, geen nadere introductie nodig heeft. De stap naar een eigen café kwam deels voort uit een teleurstelling: bierliefhebber Van der Arend kreeg nul respons op zijn brieven aan Nederlandse brouwerijen. “Ik wilde gewoon in het bier werken, maar werd overal afgewezen. Die brieven heb ik nog steeds.”

Uiteindelijk volgde hij een cursus sensorisch bierproeven aan de KU Leuven. Daar leerde hij Chris Wisse van Jopen kennen, die hem in contact bracht met Jopen-oprichter Michel Ordeman, die hem een baan aanbood als vertegenwoordiger. “Ik deed de horeca, Michel de retail. Maar we hadden destijds maar drie bieren en ik vond het uiteindelijk te saai.”

Met ouders die een hotel in Delft hadden, had Van der Arend ook horeca-dna. Plan B was een eigen café. Toen zijn vader een hotel verkocht, bood hij aan te investeren in een horecaproject van zijn zoon. “Ik wilde een café beginnen met alleen maar Nederlands bier. Dus ben ik ervaring gaan opdoen: halve dagen achter de bar bij Boulevard Café en op dinsdagmiddagen in whiskycafé De Still.”

*Tekst gaat verder onder de foto.

Geen brouwer, wel lef

In december 1999 hoorde Van der Arend dat het pand aan de Herengracht – voorheen Belgisch biercafé De Beiaard – te koop stond. “Het was een rommeltje, met beslag op de inventaris. Uiteindelijk heb ik het niet overgenomen, maar de uitbater betaald om weg te gaan. Zo kon ik opnieuw beginnen, zonder verplichtingen.”

Omdat hij geen vaste brouwer had, moest hij op zoek naar een passende pilsener. “Alfa wilde destijds niet leveren, Brand vond ik niet bijzonder genoeg. Uiteindelijk kwam ik uit bij De Kroon uit Oirschot, net overgenomen door Bavaria, en toen nog nauwelijks verkrijgbaar boven de rivieren. We waren de enigen in Amsterdam die Kroon-pils tapten.”

Op 12 juli 2000 opende Arendsnest zijn deuren met acht tapkranen – en de ambitie om zich te onderscheiden. “Ik wilde bieren hebben die anderen niet hadden.”

Groeien op eigen voorwaarden

De eerste jaren waren zwaar. “Ik deed het grotendeels alleen, met alleen medewerker Maurits Harmsen voor 16 uur per week, en was zes dagen per week open. Gelukkig was ik vrijgezel”, zegt Van der Arend terloops. Toch groeide het café. Al na anderhalf jaar breidde hij op eigen kosten uit naar twaalf kranen. Bij het vijfjarig jubileum kwam hij op vijftien taps. “Ik wilde meer, maar dan wel goede kwaliteit.”

Na een technische upgrade en het afkopen van zijn overeenkomst met Bavaria werd Arendsnest volledig brouwerijvrij. “Toen gingen we naar 21 kranen, daarna naar 30 en inmiddels hebben we er 52.” In 2016 werd het café grondig verbouwd en werd een extra ruimte gecreëerd voor het café dat steeds drukker werd.

Steeds meer keuze

Toen Van der Arend begon, was het bierlandschap in Nederland, met zo’n 60 brouwerijen, overzichtelijk. Inmiddels zijn het er meer dan 900. In de begintijd kon het proeflokaal nog bieren van alle Nederlandse brouwers op de kaart zetten. Die tijd is voorgoed voorbij. “Het inkoopproces is wel complexer geworden door die groei. We proberen nu een optimale spreiding in bierstijlen op de kaart te zetten en bier van brouwerijen uit alle provincies te schenken”, legt Van der Arend uit. Hij voegt daaraan toe dat alle dranken bij Proeflokaal Arendsnest van Nederlandse bodem zijn.

Overigens trok het proeflokaal in de beginjaren niet meteen de ultieme bierliefhebbers. “We waren toen ook een buurtcafé. Maar langzamerhand veranderde dat en wisten bierliefhebbers de weg naar de Herengracht te vinden, hoewel we niet echt op een A-locatie zitten.”

*Tekst gaat verder onder de foto's.

Brouwen voor KiKa

Een gewaardeerd initiatief van Van der Arend is de jaarlijkse KiKa-bieractie. “In 2006 brouwde ik ‘Roosje’, als geboortebier voor mijn eerste dochter Roos. Ik deelde dat toen gratis uit. Toen in 2010 mijn dochter Mikkie werd geboren, vond ik het vreemd om opnieuw bier uit te delen zonder daar iets tegenover te stellen.”

Rond die tijd zag hij dat Bier&cO, waarmee hij samenwerkte, onder leiding van directeur Gaius Voute, miniatuurautootjes met biermerken veilde voor Kinderen Kankervrij. Geïnspireerd door dat initiatief besloot hij een bier te brouwen waarvan de opbrengst naar KiKa ging. Uiteindelijk bracht de actie dat jaar € 4.000 op, mede dankzij samenwerking met Rick Kempen van Bier&cO. Van der Arends bieractie inspireerde Bier&cO juist om ook bier in te gaan zetten voor KiKa.

Mikkie en Roos gaan sporten

Daarna volgden meerdere jaren waarin hij – afwisselend met zijn dochters Roos en Mikkie als naamgever – bieren uitbracht met een eigen etiket en steeds wisselende recepten: Mikkie’s Bier, Hoppy Mikkie, Mikkie is Stout en Roos is Boos.

Tijdens het twaalfeneenhalfjarig jubileum van Arendsnest werd nog eens € 12.500 ingezameld dankzij een combinatie van donaties, fusten, flessenverkoop en bijdragen van brouwers. De verkoop werd met de jaren wel wat lastiger. “We begonnen alles op fles, later op blik, maar het werd steeds moeizamer”, zegt Van der Arend.

Daarom besloot hij nog niet zo lang geleden het initiatief een nieuwe vorm te geven: in plaats van bieracties ging hij sportief geld inzamelen. Zo haalde hij met een kwarttriatlon opnieuw € 5.000 op, met plannen voor een halve triatlon in 2026. “Maar eerst ga ik in september met Roos oefenen door een 1/8 triatlon te doen.”

Opgeteld staat de teller nu op meer dan € 110.000, met het definitieve bedrag van het jubileumfeest – inclusief QR-donaties en pintransacties – nog te verwerken. “Het is bijzonder hoeveel mensen eraan meegewerkt hebben”, blikt hij terug. “Maar het was vooral iets wat ik gewoon móést doen.”

*Tekst gaat verder onder de foto.

Bier Arend

In de loop van zijn carrière is Van der Arend meerdere keren onderscheiden voor zijn bijdrage aan de Nederlandse biercultuur. De eerste Gouden Pint kreeg hij persoonlijk toegekend, later volgden Gouden Pinten voor initiatieven waarbij hij betrokken was. Een ander soort erkenning was de continue top 3-positie, en soms ook winst, bij de Entree Huisbier van het Jaar-verkiezingen. De huisbieren van de cafés van Van der Arend bleken kwalitatief dik in orde te zijn.

Maar Van der Arend wilde ook zelf mensen in de spotlights zetten met zijn Bier Arend. “Toen de Gouden Pint niet meer regelmatig werd toegekend, besloot ik in dat gat te stappen met de Bier Arend, bedoeld voor mensen die zich op bijzondere wijze inzetten voor speciaalbier in Nederland.”

De eerste uitreiking vond plaats op zijn vijftigste verjaardag, in het Paleis van de Weemoed. Sindsdien ging de Bier Arend naar de brouwers van de SNAB, Oedipus, Toon van den Broek, Kees Bubberman, Menno Olivier en onlangs Aart van Bergen van Walhalla. “Het is een manier om onze relevantie als horecazaak te onderstrepen, maar vooral om waardering uit te spreken naar mensen die het verdienen”, legt Van der Arend uit.

*Tekst gaat verder onder de foto's.

Links: Bier Arend.
Rechts: Uitreiking van de Bier Arend aan geuzebrouwer Toon van den Broek.

Plezier belangrijk

Met 25 jaar horeca-ervaring op de teller heeft Van der Arend voldoende ervaring om jonge ondernemers te helpen. Gevraagd naar tips is zijn eerste antwoord: “Blijf trouw aan je concept. Juist in een tijd waarin trends snel wisselen, is focus essentieel.” Daarnaast benadrukt hij het belang van plezier in het werk. “Anders houd je het niet vol.”

Minstens zo fundamenteel is volgens hem een goede financiële huishouding. Hij ziet dat veel starters te weinig inzicht hebben in hun marges, personeelskosten of vaste lasten. Zelf overleefde hij met zijn zaken onder meer de coronacrisis mede dankzij een solide financiële basis. Zijn advies: “Zorg voor overzicht, investeer in een goede accountant, en weet aan het eind van de week wat je daadwerkelijk hebt verdiend.”

De nog altijd enthousiaste ondernemer heeft inmiddels een stapje teruggedaan. Hij is aandeelhouder van brouwerij Poesiat & Kater en heeft nog een kantoor in de BeerTemple. De dagelijkse leiding ligt bij Hans Stalenhoef. Maar hij bezoekt de drie cafés wekelijks. En af en toe staat hij in een van de cafés achter de bar bij ziekte of vakantie van de crew.